بررسی مقایسه ای عوالم وجود از نگاه میرداماد و ملاصدرا

پایان نامه
چکیده

میرداماد و ملاصدرا از فیلسوفانی هستند که سعی در ایجاد سازش میان الهیات وحیانی و فلسفی داشته اند. موضوع این پژوهش،بررسی و مقایسه ی اندیشه های میرداماد و ملاصدرا در باب آفرینش و عوالم هستی است. هدف نویسنده از انتخاب این موضوع، حل این مساله است که چرا صدرالمتالهین علی رغم احترام زیادی که برای استادش میرداماد و مبانی فکری او قائل بود، لکن در بررسی عوالم وجود از راه استادش فاصله گرفت و مروج افکار او نشد؛ بلکه با ناتمام دانستن حکمت یمانی میرداماد، خود به پی ریزی فلسفه جدیدی به نام حکمت متعالیه همت گماشت؟لذانویسنده برای حل مساله فوق، در این رساله بهبررسی ومقایسه مبانی فلسفی این دو حکیم و دیدگاه های آنان در باب چگونگی نظام آفرینش و عوالم وجود پرداخته است؛ ودر پایان نتیجه می گیرد که ریشه اصلی اختلاف حکمت یمانی و حکمت متعالیه، و سرّ عدم تبعیت صدرالمتالهین از فلسفه میرداماد، همان مساله اصالت وجود و اصالت ماهیت است.ملاصدرا با این که در ابتدا به تبع میرداماد قائل به اصالت ماهیت بوده است، ولی در ادامه از نظریه اصالت ماهیت برگشته و معتقد به اصالت وجود شده است.اوهر چه بیشتر به فلسفه می پردازد، اصالت ماهیت در نظرش سست تر و نامأنوس تر می شود؛ چرا که بر اساس اصالت ماهیت و قول به کثرت در عالم هستی، خیلی از مسائل هستی را قابل تحلیل نمی بیند؛ ولی با عکس کردن قضیه و اعتقاد به اصالت وجود، همه آن ها را قابل توضیح وتفسیر می یابد.بنابراین نزاع در مساله اصالت وجود و اصالت ماهیت،به هیچ وجه یکنزاع لفظی نبوده و آثار و ثمرات بسیاری بر این اختلاف بار می شود؛ تا آنجا که پذیرش هر طرف از اصالت وجود یا اصالت ماهیت، باعث شکل گیری فلسفه ای کاملا متفاوت خواهد شد.

منابع مشابه

بررسی‌ تطبیقی‌ وجود خارجی حرکت از نظر میرداماد و ملاصدرا

چیستی حرکت‌ و چگونگی وجود آن‌ در جهان‌ خارج‌ از جمله‌ مهم‌ترین ‌مباحث‌ فلسفی‌ است‌ که‌ از یونان‌ باستان‌ تا دوره‌ی‌ اسلامی،‌ فکر حکیمان‌ را به‌ خود مشغول‌ کرده‌ است.‌ در پاسخ‌ به‌ این‌ پرسش‌ که‌ حرکت‌ با حفظ‌ وحدت‌، در جهان‌ خارج،‌ امری‌ گسسته‌ است یا متصل‌، چهار نظریه‌ میان‌ فیلسوفان‌ مطرح‌ شده‌ است‌. میرداماد، برخلاف‌ فیلسوفان‌ پیش‌ از خود، نخستین‌ فیلسوف‌ مسلمان‌ است‌ که‌ آشکارا از تحقق‌ خار...

متن کامل

تنزل نفوس در عوالم وجود با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا

نفس ناطقة انسانی از اسرارآمیزترین موجودات جهان هستی است که کانون توجه بسیاری از اندیشمندان، از جمله فیلسوفان مسلمان بوده است. فلاسفة اسلامی تلاش کرده‌اند پرده از معمای رازگونة هستی و چیستی آن بردارند. پژوهش حاضر می‌کوشد با روش تحلیلی همراه با نقد و بررسی، به این پرسش‌ها پاسخ گوید که آیا نفوس ناطقة انسانی قبل از تعلق به بدن در عالم یا عوالمی موجود بوده‌اند؟ و چگونه به عالم طبیعت نازل شده‌اند؟ اف...

متن کامل

عوالم وجود از دید ملاصدرا (ره)

به اعتقاد ملاصدرا، سه عالم کلی وجود تحقق دارد: 1) عالم محسوسات که همان عالم دنیاست و حادث، کائن و فسادپذیر می باشد2) عالم متخیلات، یعنی عالم صور مقداری که عینا نظیر عالم محسوسات است با این تفاوت که عاری از ماده می باشد. 3) عالم معقولات که عاری از ماده و خواص مادی است. در این پایان نامه این نظر ملاصدرا به عنوان موسس حکمت متعالیه مورد بررسی قرار گرفته است. این پایان نامه دارای سه فصل می باشد که...

15 صفحه اول

عوالم سه‌گانه‌ی وجود و نقش آن در حشر انسان از دیدگاه ملاصدرا

تقریر صدرالمتألهین از حشر، تقریری کامل و جامع است که به تبیین عقلانی بسیاری از آموزهای دینی کمک کرده و به جمع بسیاری از ظواهر شریعت می‌انجامد. او در این راه غالب اصول و نوآوری‌های فلسفی خود را به خدمت گرفته و از تمام ظرفیت حکمت متعالیه در این بخش بهره می‌برد. یکی از مبانی جهان شناختی او در مساله‌ی حشر انسان‌ها، عوالم سه‌گانه‌ی وجود است. او با طرح کردن دو عالم مثال و عقل به عنوان آخرت، و نیز با ...

متن کامل

جعل و وجود: بررسی دیدگاه میرداماد

از نظر میرداماد وجود وصفی در جهان برای موضوع خود نیست، بلکه همان موجودیت مصدری است؛ متعلق جعل بسیط ماهیت است و نه وجود یا اتصاف ماهیت به وجود؛ مفاد جعل بسیط تقرر ماهیت است و نه وجود یا موجودیت ماهیت؛ مطلب هل بسیط بر دو گونه است، هل بسیط مشهوری (پرسش از وجود) و هل بسیط حقیقی (پرسش از تقرر). در این نوشتار، نشان داده می‌شود که مجموع همۀ سخنان میرداماد در باب وجود، جعل، ماهیت و تقرر را نمی‌توان به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023